Zabawa czyli przygotowanie do życia

Choć zabawa z punktu widzenia dziecka jest swobodną, spontaniczną i nie służy zupełnie niczemu, to okazuje się, że pełni ona o wiele bardziej poważniejszą funkcję, niż można by na jej temat sądzić! Proces zabawy wpływa bowiem na rozwój dziecka, ponieważ dzięki niej aktywowany jest układ motoryczny, inteligencja, emocjonalność oraz logiczne myślenie. Dzięki zabawie dziecko uczy się: spostrzegać, zapamiętywać, wyciągać wnioski, zapoznaje się z pojęciami, wielkościami, kształtami czy liczbami. Zabawa skłania do podejmowania takich czynności jak praca oraz aktywność społeczna. Poprzez zabawę dziecko wypowiada swoje uczucia, pragnienia, dążenia. Dzięki zabawie następuje poznawanie realnego świata oraz rządzących w nim reguł. Zabawa usprawnia poszczególne części ciała, pomaga rozwijać fantazję i kształtuje inteligencję oraz aparat psychiczny jednostki. Podczas pozornego układania klocków dziecko opanowuje technikę: planowania procesu pracy, racjonalnie wykorzystuje materiał, uczy się logicznego myślenia oraz jak radzić sobie z niepowodzeniami i napotkanymi trudnościami, nabiera wytrwałości. Przede wszystkim  zabawa daje dziecku możliwość zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu. Dzięki temu, że podczas zabawy dziecko w swobodny sposób wyraża siebie, dochodzi do swoistego katharsis – oczyszczenia, ponieważ rozładowywane są napięcia emocjonalne, dlatego psycholodzy doceniają jej terapeutyczne walory.

 Śmiało możemy stwierdzić, że zabawa jest sposobem działania prowadzącym do świata dorosłych. Owa aktywność z jaką wiąże się zabawa, ma istotny wpływ na rozwój: psychomotoryczny, percepcyjny, intelektualny oraz estetyczny.

Poniżej w tabeli zostały zaprezentowane etapy rozwoju niemowlęcia z propozycjami zabawek adekwatnych do wieku dziecka.

Miesiąc życia	Rozwój dziecka	Proponowane zabawki
1 miesiąc	Dziecko widzi niewyraźnie, obraz jest zamazany. Uczy się kontrolować ruchy głowy, tułowia, rąk i nóg. Niemowlak jest wrażliwy na dźwięk.	Pozytywki            Karuzele       Najlepiej niech wisi, dźwięczy, rusza się, gra.
2 miesiąc	Dziecko potrafi zlokalizować źródło dźwięku oprócz tego wyłaniającego się zza jego pleców. Rozpoznaje chronologię zdarzeń.	Maty edukacyjne      Zabawki z delikatnymi światłami, muzyką – dające się powiesić nad główą.
3 miesiąc	Dziecko rozpoznaje rodziców. Widzi następstwa wykonywanych przez siebie czynności np. że po dotknięciu wydobywa się dźwięk. Opanowuje umiejętność chwytania.	Grające pluszowe zabawki           Grzechotki dające się łatwo trzymać w dłoni na kółku lub patyku.
4 miesiąc	Dziecko na widok znajomych osób popiskuje oraz śmieje się.	Zabawki o wielu różnorodnych powierzchniach, fakturach, kolorach – pomogą one wypracować sprawność rączek.
5 miesiąc	Dziecko widzi już dość wyraźnie kształty i kolory, zauważa istnienie procesu przyczynowo-skutkowego.	Zabawki z lusterkiem            Zabawki, które trzeba poruszyć by zaczęły grać
6 miesiąc	Dziecko ćwiczy umiejętności koordynacyjne. Posiada zdolność do kontrolowania własnego ciała. Zaczyna łapać równowagę potrzebna do samodzielnego siedzenia.	Zabawki typy akcja-reakcja           Układanki, w których po właściwym ułożeniu włączy się sygnał dźwiękowy lub melodyjka.
7 miesiąc	Dziecko uczy się samodzielnie stawać, rozumie ciąg przyczynowo-skutkowy.	Zabawki wymagające dopasowywania kształtów
8-10 miesiąc	Dziecko raczkuje po pokoju aż w końcu zacznie chodzić. Coraz sprawniej posługuje się rączkami – przekłada zabawki z miejsca na miejsce, ciągnie za sznurek.	Zabawki edukacyjne uczące słownictwa: kolory, części ciała np. miś mówiący na głos część ciała w którą został dotknięty.
11-12 miesiąc	Sprawność dziecka pozwala na dopasowywanie kształtów, wkładanie mniejszych przedmiotów do większych.	Zabawki nastawione na kształtowanie umiejętności motorycznych.